تَرک بر پیشانی «تجارت‌خانه روس» در بابل

Visits: 0

سیلاب سنگین هفته های اخیر مازندران که آسیب های به بخش های مختلف اراضی کشاورزی و باغی وارد کرد و طغیان های سنگین رودخانه ها ی مازندارن را به همراه داشت اکنون این خسارت ها ابعاد تازه تری به خود گرفت.

این سیلاب در یک تهدید متفاوت خطر فروپاشی بنای تاریخی سلمان یا تجارت خانه روس را به شدت افزایش داده و با توجه به تداوم سیلاب ها تهدید این بنای فاخر بیش از گذشته است.

بنای تاریخی سلمان بابل که در زمان پهلوی اول در بابل احداث شد در ۲۹ تیرماه ۱۳۷۸ به شماره ۲۳۵۲ به ثبت ملی رسید.

این بنای تاریخی که در جنگ بین الملل دوم به عنوان تجارتخانه روس ها در بابل فعال بود، در زمان پهلوی دوم به عنوان مهد کودک مورد استفاده قرار می گرفت و به همین دلیل جزو املاک سازمان بهزیستی محسوب می شود.

بنای این ساختمان که در سال‌های اول آغاز حکومت پهلوی اول احداث شد، در دروازه ورودی جنوب بابل و حوالی پل تاریخی محمدحسن‌خان قرار دارد و جاده قدیم بابل به آمل هم از کنار این بنای تاریخی عبور می کند.

این بنای تاریخی که در مالکیت سازمان بهزیستی است سالها بدون استفاده با وضعیت بسیار بد نگهداری می شود. سقف بخش جنوبی این بنا به مرور زمان فرو ریخته و سیلاب های سنگین مازندران امان این بنا را بریده و هر لحظه این بنا در آستانه فرو پاشی قرار دارد.

میراث فرهنگی اعلام آمادگی کرد که می تواند این بنا را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد و با مرمت آن به عنوان سفره خانه سنتی و یا بنای فرهنگی فعالیت کند.

از طرف دیگر بهزیستی مازندران به خاطر مسائل حقوقی نمی تواند این بنا را به غیر از فعالیت های مجموعه خود استفاده کند و اختلاف نظر در نحوه کاربری، این بنای تاریخی را در آستانه فروپاشی قرار داده است.

البته در چند سال گذشته با پیگیری های مستمر مردم و رسانه ها نخاله های این ساختمان که حجم بسیار زیادی بوده است جمع آوری و از این بنا خارج شد اما برای مرمت تا کنون هیچ اقدامی صورت نگرفت.

دوستداران میراث فرهنگی بر این باور هستند دست کم چند ورق حلب به سقف این بنای تاریخی بزنند تا تا سازه این ساختمان فرو نریزد.

با توجه به اینکه این بنا در دروازه جنوبی بابل قرار دارد جمعیت سه بخش بزرگ بندپی شرقی، بندپی غرب و بخش گتاب بابل هر روز از کنار این ساختمان تاریخی عبور کرده و شاهد فروپاشی این بنا هستند.

مثل یخ آب می شود

یکی از دوستداران میراث فرهنگی و بناهای تاریخی بابل بیان داشت: در چند سال اخیر شاهد هستیم بخش های از این بنای فاخر فرو می ریزد و همانند یک تکه یخ در حال آب شدن است.

مصطفی رحمانی با بیان این مطلب که تهیه چند ورق حلب برای مرمت سقف بنای تاریخی سلمان بابل به یک مطالبه بزرگ ما تبدیل شد، ادامه داد: اگر سقف بخش جنوبی این بنا که فرو ریخته است با چند ورق حلب مرمت شود خطر فروپاشی کاهش می یابد.

این دوستدار بنای تاریخی بابل با ذکر این نکته که جمعی از دوستداران میراث فرهنگی پیگیر نجات این بنا هستند تا کنون اما موفق نشدند، ادامه داد: سازه های دیگر این بنا به غیر از سقف در حال ریزش است.

رحمانی تصریح کرد: با توجه به تداوم و شدت بالای بارش ها سیل آسای مازندران در هفته های اخیر اگر برای این میراث ماندگار شهر بابل اقدامی نشود این بنا را تخریب شده تلقی کنید.

این شهروند بابلی از بهزیستی بابل و استان خواست برای نجات این بنای تاریخی که مالک آن هستند اقدام فوری انجام دهند تا مردم بابل شاهد نابودی یک بنای تاریخی دیگر شهر خود نباشند.

آماده همکاری هستیم

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بابل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان داشت: مجموعه میراث فرهنگی برای نجات این بنای تاریخی آماده هر نوع همکاری با بهزیستی است.

مهران فلاح اظهار داشت: بنای تاریخی سلمان بابل از جمله بناهای فاخر بابل محسوب می شود که برای حفظ آن باید تلاش کنیم.

وی با بیان اینکه میراث فرهنگی می تواند برای این مجموعه یک سرمایه گذار معرفی کند و در قالب سفره سرای سنتی به بخش خصوصی واگذار کند، بیان داشت: اداره بهزیستی به خاطر منع حقوقی و قانونی نمی تواند این مجموعه را با کاربری گردشگری اداره کند و به طور حتمی باید به امور خدماتی بهزیستی ادره شود.

وی اظهار داشت: گفت و گوهای فشرده ای با ادراه بهزیستی بابل انجام دادیم و آنها هم به این نتیجه رسیدند که برای نجات این بنای تاریخی باید چاره اندیشی کنند.

نقشه ساختمان این بنا با پلان چهار ضلعی و در ۲ طبقه طراحی و اجرا شده است که ورودی آن در سمت جنوب شهر بابل واقع شده است و در نمای جنوبی بنا در هر طبقه ایوان ایجاد شده که سقف ایوان ها بر فراز چهار ستون دوقلو استوار است و در طبقه همکف این بنای تاریخی شش اتاق وجود دارد.

دسترسی به طبقه بالا تنها از طریق یک رشته پلکان امکان پذیر می باشد و فضاها و ابعاد معماری موجود در طبقه همکف و بالا دارای تقارن هستند، اما در این روزها سارقین بیشتر درب، پنجره ها و لوله های آب این بنای تاریخی را به سرقت بردند و این مکان پاتوقی برای معتادان تبدیل شده که شب‌ها در آن به سر می‌برند.

این بنای تاریخی همچنین دارای دو درب در شمال و جنوب شرقی می باشد که درب حلبی این بنا با یک عدد بند کفش ورزشی بسته و به عبارتی قفل زده شد.

شهرستان بابل با بیش از ۲۰۰ اثر تاریخی و میراثی رتبه نخست مازندران را به لحاظ تعداد ابنیه های تاریخی دارد که این آثار تاریخی شامل تکایا و حسینیه ها، پل ها، حمام ها، برج مقبره ها و خانه‌های تاریخی می باشد.